PROJECT

Roofgarden Rabobank Headquarters Utrecht – Winnaar CPA 2023-2023 Commercial & communal gardens

OPDRACHTGEVER

Rabobank Nederland

ONTWERP

Baljon landschapsarchitecten

AANNEMER

De Enk Groen en Golf

KLEIKLINKER

SeptimA Vanille

Foto's: © Luuk Kramer

De rooftopgarden van het Rabobank-hoofdkwartier in Utrecht is meer dan een esthetisch hoogtepunt. Dit innovatieve en duurzame ontwerp, gecreëerd door Baljon Landschapsarchitecten, heeft de prestigieuze Clay Paver Award gewonnen in de categorie "Commercial & Communal Gardens". Met een oppervlakte van 5.450 m² is het project een toonbeeld van ecologisch verantwoord design en stedelijke vernieuwing, waarbij de kleiklinker SeptimA Vanille van Vande Moortel een centrale rol speelt.

Van stenen zichttuin naar weelderige residentiële tuin

Voorheen was de tuin een steriele, versteende ruimte met minimale vegetatie. Het oorspronkelijke ontwerp omvatte een hoge keermuur, een reflecterende vijver en een constructie van betonnen tegels. Het gebrek aan flora en de verslechterende staat maakten de tuin ongeschikt voor interactief gebruik. De herinrichting heeft dit drastisch veranderd door drie strategische interventies.

Een eerste interventie was de terrasvorming en verbinding met de vijver. De keermuur werd vervangen door een terrasvormig landschap, wat de verschillende secties van de tuin visueel en functioneel integreert. In een tweede interventie ging de aandacht vooral naar biodiversiteit en esthetiek. Het oorspronkelijke kunstwerk, inclusief de iconische stalen naald, kreeg een nieuwe context en werd omringd door een bloemenheuvel en ecologisch rijke beplanting. Daarbij werd ook een substantiële waterbuffering geïntegreerd en werden uitnodigende buitenruimtes ingetekend voor ontspanning en zowel formele als informele ontmoetingen voor de medewerkers. De derde interventie omvat de toevoeging van routes doorheen de tuin, die de verschillende niveaus in het gebouw met de tuin verbinden. Een kronkelend pad door de bloementuin leidt langs de sculpturen uit de kunstcollectie van het bedrijf. Deze lijken op hun sokkels boven de bloemen te zweven. De terrastuin herbergt een boomgaard en kruidentuin die een gezonde levensstijl aanmoedigen en op een hoogste niveau bevindt zich een lange bank met rugleuning met een uitzicht over de volledige tuin.

Rol van de SeptimA-kleiklinkers

De keuze voor kleiklinkers in plaats van traditionele semi-verharding was ingegeven door praktische overwegingen, zoals het dragen van schoenen met hakken door medewerkers. De SeptimA Vanille kleiklinkers, met hun zandkleurige tint, sluiten perfect aan bij de natuurlijke beplanting en versterken de organische uitstraling van de paden. De patronen in de bestrating volgen de kronkelende paden en dragen bij aan de harmonie tussen infrastructuur en natuur.

Innovatie en duurzaamheid

Baljon landschapsarchitecten en Rabobank houden duurzaamheid hoog in het vaandel. Het ontwerp voor de rooftopgarden omvat een waterbufferingsysteem dat regenwater opvangt en integreert in de vijver, waar natuurlijke oevers zorgen voor waterzuivering. Verder worden zonnepanelen gebruikt om energie op te wekken voor oplaadstations van smartphones. Elementen van de oorspronkelijke tuin, zoals bomen en tegels, zijn hergebruikt, wat bijdraagt aan een circulaire aanpak. Daarnaast zijn de SeptimA kleiklinkers ook ecologisch en duurzaam dankzij hun lange levensduur van meer dan 160 jaar, en hun ecologische geoptimaliseerde ECO-7-size formaat. Bij de productie van deze kleiklinkers wordt namelijk tot 30% minder CO2 uitgestoten. Een ander opvallend aspect is de “eetbare tuin” met boomgaard en kruidenplanten. Deze functionele toevoeging weerspiegelt Rabobank’s agrarische roots en stimuleert een gezonde levensstijl onder de medewerkers.

Een weelderig paradijs voor mens en natuur

Naast esthetische en functionele waarde biedt de tuin een habitat voor diverse flora en fauna. Het slimme beplantingsschema, gebaseerd op lichtmetingen en stedelijke barrières, heeft geleid tot een rijk palet aan bloemen, struiken en bomen die schaduwrijke en zonnige zones optimaal benutten. Vogels, vlinders en libellen vinden hier een veilige haven, waardoor de tuin ook ecologisch een succes is.

De rooftopgarden van Rabobank bewijst dat een groene omgeving meer is dan een luxe; het is een noodzaak in stedelijke landschappen. Dankzij de innovatieve visie van Baljon Landschapsarchitecten en het gebruik van hoogwaardige materialen zoals de SeptimA-kleiklinkers, is deze tuin niet alleen een prijswinnaar, maar ook een voorbeeld van hoe duurzaamheid en design hand in hand kunnen gaan. De tuin vormt nu een geliefde plek voor medewerkers om te lunchen, te ontspannen en samen te komen, terwijl het een bijdrage levert aan biodiversiteit en klimaatadaptatie. Een groen meesterwerk dat bijdraagt aan de biodiversiteit in het stationsgebied.