PROJECTONTWIKKELAAR

Acasa

ARCHITECT

360 architecten

GEVELSTENEN

Brick7  Nature7 Brick R

VERWERKING

wildverband, donkergrijze terugliggende voeg

Bekijk hier Het Stapelplein
vanuit de lucht

Info over
'bouwen met Brick7'?

De meest duurzame vorm van stadsvernieuwing is het opwaarderen van bestaande buurten. Dat doet Gent voortreffelijk met de oude havenbuurt Oude Dokken waar duidelijk een nieuwe wind waait. Met de bijzondere en vernieuwende stadsschool Melopee kwam er al een trekpleister bij en nu werd ook extra wooncomfort gecreëerd met de nieuwe woontoren aan het Stapelplein. Het ontwerp van 360 Architecten kadert in een masterplan voor de site en draagt als referentiepunt bij aan de omschakeling naar een duurzame stadswijk.

Om die omschakeling van oude stadshaven naar woongebied te maken, zette het bureau van Rem Koolhaas de eerste lijnen van het masterplan uit. Hun concept van het ‘brochettemodel’ waarbij aan beide zijden van het oude dok bebouwing afgewisseld werd met open parkzones, heeft 360 Architecten tijdens de wedstrijd voor de deelsite ‘Stapelplein’ verder verfijnd in een nieuw stadsontwerp. Kris Buyse (360 Architecten) licht toe: “Hierbij namen we de schaal van het naastliggende Handelsdokcenter als referentie en kwamen we tot het idee om de nieuwe gebouwen langs het Stapelplein op te vatten als een variant op het ‘palazzo’, een omsloten gebouwenfiguur in hoefijzervorm, gericht op het water.

Op de kop van de site was in het RUP reeds een woontoren voorzien. We hebben de typologie en schaal van een stedelijk stapelhuis als uitgangspunt genomen, naar een ooit ambitieus plan van stadsarchitect Louis Roelandt. We besloten de woontoren een genuanceerd profiel mee te geven, enerzijds aansluitend bij de palazzo’s, anderzijds fier oprijzend als baken en referentiepunt voor de nieuwe ontwikkelingen aan de Oude Dokken.”

De woontoren kreeg een alzijdige benadering en die laat zich per zijde op een andere manier aflezen. Aan de zijde van het dok primeert de aansluiting bij het naastgelegen palazzo. Hier krijgt de toren een sokkel die de hoogte van dit palazzo overneemt. Vanaf de kroonlijst springt de toren naar achter en rijst verder op als vlakke gevel. De zuidgevel is een echte terrasgevel met individuele terrassen, balkons en loggia’s. De westgevel richt zich dan weer op de binnenstad en vormt samen met de sokkel een intiemer inkomplein. De noordgevel is tweeledig, opnieuw met een lagere sokkel en een terugliggende vlakke gevel, maar dan gericht naar de haven.

De woontoren vertolkt een prominente rol op het Stapelplein en is als baken ook belangrijk voor de Oude Dokken in het algemeen. Een passende materialisatie was dan ook op zijn plaats. “Gezien de ligging aan de oude stadshaven vonden we een robuuste uitstraling noodzakelijk. Dat bracht ons bij een materialisatie in baksteen en beton. De juiste kleurentint bepalen, was wel een vrij lange zoektocht maar uiteindelijk zijn we geëindigd bij een grijsgroene tint. Dat is immers de kleur die we in de haven bij oude structuren vaak terug zagen komen. De brick R van Vande Moortel sloot daar het best bij aan omdat die zowel de vooropgestelde robuustheid als de juiste tint heeft. Bovendien heeft de brick R een heel natuurlijke uitstraling, zowel van op afstand als van dichtbij, en hielp die de verschillende gevelsprongen goed af te lijnen.”

Die gevels zijn telkens opgebouwd uit doorlopende vloerbanden uit geprefabriceerd beton, vervaardigd met een groen pigment. Tussenin de vloerbanden zijn schijven uit metselwerk opgetrokken die het basisraster voor de toren vertolken. In de diepe raamnissen werd de overgang naar de ramen uitgewerkt in geglazuurde baksteen, eveneens in een groene tint. Deze glazuurstenen werden ook verwerkt in de plint van het gebouw en als bekroning van de hoogste bouwlaag. De aluminium ramen en balustrades kregen dan weer een lichte anodisatietint mee in champagnekleur wat de woontoren een warme en rijkere uitstraling verleende.

Maar de hoofdrol wordt dus vertolkt door de Hand-Made Nature7 Brick R, die in halfsteensverband en met traditionele voeg werd verwerkt. Door de toepassing van de doorlopende, betonnen vloerbanden zijn alle metselwerkvlakken teruggebracht tot kleine oppervlaktes. Op die manier waren er voor de hoofdgevels ook geen dilatatievoegen nodig. Door bovendien te kiezen voor het ecologische Brick7-formaat van 7 cm in plaats van de klassieke 10 cm, krijg je een veel duurzamer verhaal. Het betekent immers een uitsparing van 30% aan grondstoffen waardoor je ook minder energie verbruikt, minder CO2 uitstoot en er minder transport nodig is van de steenfabriek naar de werf. Een win-win dus.

Circulariteit en duurzaamheid staan in elk project van 360 Architecten hoog op de agenda. “Behalve met het formaat van de steen, hebben we met de woontoren in eerste instantie willen inzetten op een duurzaam en intelligent casco waarbij structuurelementen toekomstige planinvullingen zo weinig mogelijk hinderen. De heldere circulatie- en draagstructuur, de repetitieve gevelopbouw en eenvoudige detaillering met baksteen en beton bieden een robuust kader waarbinnen toekomstige planinvullingen flexibel ingepast kunnen worden. Gezien het hoogbouwkarakter hebben we ook ingezet op het windcomfort rond en onder de toren. De vele verspringingen in de gevels en uitkragende elementen helpen om valwinden te vermijden en ook de ruime inpandige terrassen zijn windluw.

Op ruimere schaal zal het stadsontwerp met de palazzo’s, toren, heringerichte kade en parkzone de aanzet vormen voor een duurzame stadswijk aan de oude stadshaven. Bovendien zijn alle gebouwen ook geschakeld aan de overliggende SPE-centrale waardoor haar restwarmte aangewend kan worden voor de verwarming van de woningen. Met dergelijke stadsvernieuwingsprojecten toont Gent haar gezonde ambitie voor een leefbare en energiezuinige stad,” besluit Kris Buyse.